Precies een maand voor de Tweede Kamerverkiezingen organiseerden de Rooie Vrouwen Leiden op woensdag 17 februari de tweede bijeenkomst! De avond stond in het teken staan van de vraag ‘Waarom is het belangrijk dat er meer vrouwen politiek actief zijn?’. We gingen hierover in gesprek met niemand minder dan Julia Wouters en Devika Partiman.
Deze bijeenkomst was er één van een reeks; in volgende bijeenkomsten komen nog meer inspirerende vrouwelijke sprekers aan het woord en we roepen jou dus ook vooral op om met vragen, suggesties of acties te komen.
Het gesprek
Julia schrijft in haar boek waarom het belangrijk is dat vrouwen politiek actief zijn en welke obstakels vrouwen tegenkomen. Devika probeert met haar stichting meer vrouwen in de politiek te krijgen. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat theorie en praktijk elkaar op 17 februari ontmoetten. Gemengd met de scherpe vragen van de Rooie Vrouwen leverde dat een heel interessante avond op, waarin we belangrijke thema’s bespraken en mogelijke oplossingen aan bod kwamen.
‘Ik mag dan een vrouw lijken, maar dat ben ik niet hoor’
Jarenlang was Julia optimistisch over het aantal vrouwen in de politiek, maar dat bleek niet gerechtvaardigd. Het aantal politiek actieve vrouwen daalt namelijk sinds een aantal jaren. Zo zag ook Julia dat het niet vanzelf goed gaat komen, zoals veel vrouwen eerder met haar dachten. De verwachting dat als er maar voldoende ‘goede’ vrouwen zijn die hard hun best doen dan dringen die vanzelf door naar de hogere posities. Maar dit bleek niet te kloppen.
Politiek blijft een mannenwereld, daardoor krijg je een mannelijke blik. Julia ziet wel een positieve ontwikkeling bij de vrouwen die er nu zitten. Ze noemt dat eerder vrouwen zich bijna verontschuldigden voor hun vrouw zijn, ze presenteerden zich als ‘een van de jongens’. Die houding verandert; vrouwen zien dat er seksisme is, benoemen dat en trekken zich er vervolgens niets van aan.
Devika meent dat de jongere generatie er anders over denkt, zij zien dat de toegang tot de macht niet vanzelfsprekend is. Zij zien dat als een probleem en willen dat oplossen.
‘Je zit hier omdat je een vrouw bent (en dus niet omdat je goed bent)’
‘Ja,’ zegt Julia, ‘sommige mannen hebben er nu eenmaal moeite mee dat talent eruit ziet zoals ik. In alle lagen van de bevolking halen vrouwen betere cijfers, zijn beter opgeleid, dus dat er geen talent is, is gewoon niet waar.’
Het gaat er in essentie ook niet om of iemand ‘goed’ is of niet (als je al kunt bepalen wat ‘goed’ is), maar of die persoon een vertegenwoordiger is van een deel van de Nederlandse samenleving.
Hedy d’Ancona zei als ze met zo’n vraag geconfronteerd werd: ‘Ja, ik denk wel dat ik hier zit omdat ik een vrouw ben, en wat boffen ze dan met mij hè?’
De vrouwen zelf
Zelfs het woordgebruik wordt als mannelijk gezien, bijvoorbeeld: in de politieke arena kruist men de degens. Bewust en onbewust zien vrouwen er tegenop om actief te worden in de politiek. Een oplossing hiervoor zou kunnen zijn dat het juist goed is om de mooie dingen van de politiek in de etalage te zetten. De politiek bestaat niet alleen uit keiharde debatten met je tegenstanders. Je kunt er dingen veranderen.
Voor de één zijn werkbezoeken het belangrijkste onderdeel van het werk, anderen zijn dossiervreters; beide zijn waardevol, beide moeten gebeuren. Besef dat er meer is dan het beeld dat voorgeschoteld wordt. Wat doet een politicus de hele dag? Waar gaat het over?
We hebben hoge verwachtingen van vrouwen; ze moeten samenwerken, vriendelijk zijn tegen elkaar. Maar dat doe je in een omgeving waar je je veilig voelt. Het politieke systeem is niet zo’n veilige omgeving, ook omdat vrouwen gepresenteerd worden als elkaars concurrenten . Herkenbare complimenten als ‘jij bent een powervrouw’ of ‘jij bent anders dan die anderen’ zijn soms verkapte manieren om te zeggen ‘jij bent zoals de mannen’.
Daarnaast moeten we de mythe dat vrouwen elkaar niets gunnen niet blijven herhalen, want dan houden we het wellicht ook in stand. Devika herkent dit punt overigens niet, zij ziet juist onder jonge vrouwen een grote bereidheid om zaken met elkaar te delen en elkaar niet alleen of helemaal niet als tegenstander zien.
Wie zijn Julia Wouters en Devika Partiman?
Julia Wouters
Julia Wouters vroeg zich af waarom het aantal vrouwen in de politiek niet toeneemt maar juist afneemt. Ze ging op zoek naar de antwoorden en schreef er het boek De Zijkant van de Macht over. In het boek beschrijft ze waarom het belangrijk is dat vrouwen politiek actief zijn en welke valkuilen er voor hen zijn. Ze heeft elf jaar op het Binnenhof rondgelopen als politiek adviseur en speechschrijver van Lodewijk Asscher.
Devika Partiman
Devika Partiman vond haar inspiratie om Stemopeenvrouw op te richten in Suriname, waar ze een pamflet met precies deze tekst zag. Ze richtte in Nederland in 2017 de stichting Stemopeenvrouw op om de politieke vertegenwoordiging van vrouwen te vergroten. Zij kwam erachter dat stemmen op de eerste vrouw op de lijst bijna geen extra vrouwen in de politiek brengt. De extra stemmen die die vrouw krijgt gaan namelijk allemaal naar de mannen die na haar komen. Je kunt beter op een vrouw die lager op de lijst staat stemmen, liefst een die op de plek staat rond het voorspelde aantal zetels. Die vrouw komt dan met voorkeurstemmen in de politiek. Stemopeenvrouw is tevreden als iedere Nederlander zich vertegenwoordigt voelt in de politiek. Je kijkt naar de tv en denkt: ja, die snapt waar ik mee zit en probeert er iets aan te doen.
