Werken aan een Leiden voor iedereen

Op donderdag 24 juni sprak fractievoorzitter Abdelhaq Jermoumi bij de Algemene Beschouwingen over waarom hij zo houdt van Leiden. Over waarom er nog veel te doen is om te zorgen voor een stad voor iedereen. En over de belangrijkste thema’s voor de Partij van de Arbeid: volkshuisvesting, toegankelijke zorg, goed werk en gelijke kansen. Lees hier zijn hele inbreng.

Het is fijn om vanavond iedereen weer te zien. En als je in het weekend langs de volle terrassen loopt en het op tv alleen nog gaat over de formatie van het kabinet of de formatie van Oranje, dan lijkt het soms alsof we de coronatijd alweer achter ons gelaten hebben. Maar veel Leidenaren zitten nog vol zorgen. Zelfstandigen die zonder opdrachten zitten en bang zijn de TOZO terug te moeten betalen. Makers in de cultuursector die weinig steun hebben gekregen. En sportverenigingen die hopen dat ze hun leden kunnen behouden.

Na een jaar van steunpakketten en inkomensondersteuning, zien we in deze Kaderbrief gelukkig weer licht aan de horizon. Het woord perspectief staat centraal. Met de vaccinaties zijn we hard op weg naar een “nieuw normaal”, een situatie waar iedereen aan toe is. Ik heb deze maand ook aandacht gevraagd voor de lagere vaccinatiebereidheid in sommige Leidse wijken en ben blij dat de GGD extra gaat inzetten op kwetsbare groepen om de vaccinatiegraad overal in Leiden op orde te krijgen.

Groeiende tweedeling

Net als met de vaccinatiegraad, zijn ook de effecten van corona niet eerlijk verdeeld over onze stad. Wie al kwetsbaar was, werd in deze lastige tijd zwaarder geraakt. Mensen met flexcontracten waren de eersten die hun baan verloren. Terwijl wij achter Teams zaten te vergaderen, werden de docenten, buschauffeurs of thuiszorgmedewerkers, niet alleen heel zwaar belast tegen een te laag loon, maar werden zij ook dagelijks blootgesteld aan de risico’s van besmetting in het openbaar vervoer of bij het werken op locatie. En juist de kinderen die het meeste baat hebben bij extra ondersteuning op school, hadden meer last van het sluiten van de scholen. De ongelijkheid neemt toe en corona heeft de verschillen in onze samenleving duidelijker zichtbaar gemaakt. Het laat zien waar onze kwetsbaarheden zitten en het vergrootte de zorgelijke verschillen die er al waren.

Wie al kwetsbaar was, werd in deze lastige tijd zwaarder geraakt.

Die groeiende tweedeling ondermijnt ook het vertrouwen dat mensen hebben in de overheid. Het kabinet stapte in januari op vanwege de Toeslagenaffaire, maar het ombudsteam van de PvdA loopt nog wekelijks aan tegen schrijnende gevallen waar mensen vastlopen in stugge bureaucratie. Het is echt onze opgave als gemeente om vertrouwen te hebben in mensen en maatwerk te bieden. Juist in deze lastige tijd.

Voor de PvdA is het belangrijk dat we de zwaksten ontzien, aandacht hebben voor de sociale stad die we zijn en willen blijven en zorgen voor investeringen in betaalbare woningen en goed onderwijs. Daar hebben we de afgelopen drie jaar al hard aan gewerkt, maar dat is nog lang niet af. Het is juist belangrijk dat we de komende jaren de goede keuzes gaan maken om te zorgen dat Leiden een stad blijft voor iedereen. De politiek kan dat veranderen. Als we ervoor zorgen dat iedereen in Leiden kan meedoen, maakt dat onze hele stad sterker. We zijn heel blij dat wethouder Damen deze maand de Leidse Inclusie Agenda presenteerde. Hiermee zet Leiden de komende jaren vol in op een toegankelijke, diverse en inclusieve stad.

Elke dag dat we niets doen, wordt de kansenongelijkheid groter.

Dit is de laatste Kaderbrief van deze coalitie, maar we hebben niet de luxe om rustig de rit uit te zitten. Elke dag dat we niets doen, wordt de kansenongelijkheid groter, worden meer huizen opgekocht door beleggers en worden de zorgen voor Leidenaren met schulden alleen maar groter. In de commissies gaan wij de komende tijd graag het gesprek aan over hoe we deze vraagstukken kunnen oplossen en vanavond zal ik een viertal thema’s noemen die voor mijn fractie daarbij van groot belang zijn: volkshuisvesting, toegankelijke zorg, goed werk en gelijke kansen.

Volkshuisvesting

Allereerst, de volkshuisvesting. Wonen is een grondrecht en huizen zijn om in te wonen, niet om mee te speculeren. Betaalbare woningen zijn nodig om de stad voor iedereen toegankelijk en leefbaar te houden. We willen dat ook onze kinderen zeker kunnen zijn van een plek in onze stad en we willen onze ouders een onbezorgde oude dag kunnen bieden in een fijn huis. We hebben de afgelopen jaren meer sociale woningen gebouwd dan de planning was. Complimenten hiervoor aan het college. Maar er bleek deze maand ook dat dat nog steeds niet genoeg is. De PvdA blijft daarom strijden voor voldoende sociale woningen bij voorkeur via corporaties.

Een tweede uitdaging is dat woningzoekenden het steeds vaker afleggen tegen beleggers. In 2020 werd meer dan een kwart van de verkochte huizen door een investeerder gekocht. Als de landelijke wetgeving het mogelijk maakt, wil de PvdA graag, net als andere grote steden, beleggers gaan weren. In de tussentijd zetten we alvast in op het tegengaan van toeristische verhuur en het verhogen van de vierkante meter eisen voor woningvorming.

Wonen is een grondrecht en huizen zijn om in te wonen, niet om mee te speculeren.

Een derde uitdaging is de zoektocht naar voldoende woningen voor ouderen. We zijn blij dat het college nu actief werkt aan Leidse Hofjes in de projecten Lorentzhof en Kopermolen. Voldoende passende woningen voor ouderen en woonzorgconcepten, zorgen ervoor dat mensen vitaler oud kunnen worden en het bevordert de doorstroming op de woningmarkt.

Ten slotte blijft het een uitdaging dat bij binnenstedelijk bouwen, lastige participatietrajecten en veel verschillende visies onvermijdelijk zijn. De PvdA ziet hier nog meer uitdagingen! Hoe krijgen we de mensen die we niet horen aan tafel? Horen wij de meningen van bewoners van Noord die straks een Leidse ring door de wijk krijgen en veel extra woningen? En wie behartigt de belangen van woningzoekenden en toekomstige generaties?

Toegankelijke Zorg

Ten tweede wil ik stilstaan bij de zorg in onze stad. Juist in deze periode is het belangrijk om te blijven investeren in mensen en we zijn dus ook blij dat het college niet bezuinigt op het sociaal domein. Het gaat gelukkig goed met veel Leidenaren, maar het goede evenwicht staat onder druk.

Voor de PvdA zijn gezondheidsverschillen niet acceptabel. Het mag niet zo zijn dat de plek waar je woont of opgroeit je levensverwachting bepaalt. Daarom heeft wethouder Damen de afgelopen jaren gezorgd voor een sterke sociale basis, waardoor ons welzijnswerk veel beter functioneert en er goed wordt samengewerkt met scholen, sportverenigingen en bibliotheken. Ook kwam er een preventieakkoord, waarmee maar liefst 40 Leidse partijen zich gaan inzetten voor de gezondheid en vitaliteit van de inwoners van de stad. En met een Social Impact Team en het Leidse Health Society Centre gaan we als gemeente actief aan de slag met een gezondere stad. Wij laten niemand vallen, zoals dat een sociale stad betaamt.

Voor de PvdA zijn gezondheidsverschillen niet acceptabel.

Het college heeft samen met de raad de laatste jaren hard gewerkt om de basis op orde te krijgen. We hopen dat de Haagse formatie haast maakt met de herverdeling van het gemeentefonds, het afschaffen van het abonnementstarief en voldoende geld voor gemeenten om hun taken uit te voeren. Als dit extra geld er komt, is de PIT-aanpak voor de PvdA het eerste wat structureel gedekt zou moeten worden.

Voor een gezonde stad, moeten we ook meer mensen aan het bewegen en sporten krijgen. Het PvdA-initiatiefvoorstel dat deze maand is aangenomen in de Raad draagt daar zeker aan bij. En nu de nieuwe binnensportaccommodaties er echt gaan komen, is het zaak om werk te maken van de buitensportlocaties. Het college trekt een fors bedrag uit voor Sportpark de Mors. De PvdA zal ook nog aandacht vragen voor extra sportplekken in de Stevenshof en de Mors, het veldprobleem bij Roodenburg en het tekort bij hockeyclub Roomburg.

Goed Werk

Ten derde willen we dat Leidenaren zeker kunnen zijn van goed werk waarmee ze een fatsoenlijk inkomen kunnen verdienen. Een minimumloon van 14 euro is nodig, maar zal in Den Haag geregeld moeten worden. Wij zullen wel aandacht vragen voor vaste contracten voor structureel werk. Op dit vlak zijn we wel erg blij dat het college de schoonmakers van gymzalen beter gaat betalen.

We zien helaas een stijging van de bijstandsaanvragen. Meer mensen zijn aangewezen op steun van de Gemeente. We moeten daarom zorgen dat we deze mensen op een goede en menswaardige manier vooruit helpen en ook blijven nadenken hoe we ze weer aan het werk helpen. Om op korte termijn mensen uit de bijstand te helpen, zullen we met een voorstel komen waar we basisbanen in kunnen zetten en gaan daar graag over in gesprek met de commissie.

Wij zullen aandacht vragen voor vaste contracten voor structureel werk.

Ook maken we ons zorgen over de positie van ZZP’ers, die zijn vaak nog niet goed in beeld bij de gemeente. We hebben al aandacht gevraagd voor een ruime openstelling van de TONK en hopen ook dat het mogelijk terugvorderen van de TOZO met veel maatwerk zal gebeuren. Het college verwacht ook een stijging van het aantal inwoners met problematische schulden, dus we gaan er vanuit dat hier dit jaar vanuit de gemeente veel aandacht voor zal zijn.

We zijn blij dat het college zich in blijft zetten voor de sectoren die zwaar zijn getroffen door corona, zoals de cultuur of de horeca. Ook hopen we dat er snel een goed toekomstplan komt voor BplusC.

Gelijke kansen

Als vierde, is goed onderwijs erg belangrijk voor de PvdA. De PvdA strijdt voor gelijke kansen in het onderwijs, het tegengaan van onderwijssegregatie en het voorkomen van schooluitval. Onze fractie heeft hier afgelopen periode al veel aandacht voor gevraagd en samen met andere partijen voorstellen voor gedaan. Hier gaan wij mee door en we werken samen met GroenLinks aan voorstellen om de kansengelijkheid te verbeteren. Iedereen in Leiden verdient een goede start.

Tijdens de coronacrisis is de kansenongelijk tussen kinderen verder vergroot. En de achterstanden zijn niet gelijk verdeeld over leerlingen. Kinderen met praktisch opgeleide ouders leerden de afgelopen maanden veel minder.

Tijdens de coronacrisis is de kansenongelijk tussen kinderen verder vergroot.

Tegelijkertijd zien we scholen – vaak scholen waar de ouderbijdrage veel te hoog is – die van gekkigheid niet weten wat ze met het extra geld moeten doen. Daar moeten we iets aan doen. Want we laten geen kind in de steek. Kinderen moeten op elke Leidse school de kans krijgen zich optimaal te ontwikkelen en het beste uit zichzelf te halen. In de commissie zullen wij hiervoor met concrete voorstellen komen.

De PvdA blijft zich daarnaast hard maken voor voldoende kansen voor praktisch opgeleiden. We willen niet alleen de beste universiteit van Nederland, maar ook het beste mbo. In onze kennisstad hebben we namelijk alle kennis nodig, van de installateurs van zonnepanelen tot de werknemers van Janssen die een vaccin hebben ontwikkeld. Hiervoor zijn ook voldoende stageplekken nodig, want voor mbo-studenten is er nu een tekort van 850 stageplekken in onze regio. We zijn daarom erg blij met het Stagepact071.

Stad voor iedereen

Wij zijn trots op de ontwikkelingen die de stad doormaakt. Leiden is een prachtige stad, open voor iedereen en tolerant. Een plek waar we samen aan onze toekomst bouwen en iedereen zich welkom voelt. In Leiden kijken we naar elkaar om. Ook als het even wat minder gaat. Leidenaren helpen elkaar en steunen elkaar door de zware coronaperiode. Dat moeten we koesteren.

Ondanks de financiële onzekerheid uit Den Haag en de lagere uitkering uit het Gemeentefonds legt het college een sluitende meerjarenbegroting aan ons voor, zonder extra bezuinigingen. Daar zijn we trots op. Leiden staat op de kaart en is weerbaar, maar die weerbaarheid staat onder druk. Laten we samen met college en raad de uitdagingen waar we voor staan aanpakken. Dat zijn we aan onze mooie stad verplicht.