De ambitieuze weg naar betaalbaar klimaatneutraal

Nu we allemaal nog volop bezig zijn de coronacrisis te verwerken en op te lossen, zou je bijna vergeten dat er ook nog andere uitdagingen zijn die om een antwoord vragen. Naast de woningnood is de energietransitie een van de grootste opgaven waar Leiden en de Leidenaren de komende decennia voor staan. Het huidige college zet grote stappen om Leiden te vergroenen, onze woningvoorraad te verduurzamen en te zorgen voor duurzame mobiliteit. Het is de ambitie van de PvdA dat Leiden in 2030 landelijk koploper is op het gebied van duurzaamheid.

Maar het klimaatprobleem kunnen we niet alleen als Leiden oplossen. Daarom is er de Europese Green Deal van Frans Timmermans, het nationale Klimaatakkoord en nu ook een Regionale Energie Strategie. In deze strategie hebben de gemeenten en het waterschap in Holland-Rijnland uitgewerkt ervoor gezorgd kan worden dat deze regio in 2050 energieneutraal is. Deze strategie is ambitieus, laat zien hoeveel er moet gebeuren en geeft een eerste inzicht in hoe deze doelen bereikt kunnen worden.

Eind mei werd de eerste versie van de strategie in de gemeenteraad besproken. De PvdA heeft daar haar steun uitgesproken voor de plannen. Er was alleen één aspect waar de PvdA al vaker aandacht voor heeft gevraagd, maar wat toch nog onderbelicht bleef in deze strategie: de betaalbaarheid van alle ingrepen. In alle wijken moet er verduurzaamd worden, maar het is lastig groen doen als je zelf rood staat. De lasten van de energietransitie moeten daarom eerlijk verdeeld worden. Zodat iedereen kan meedoen.

Niet alleen is dat rechtvaardiger, maar het zorgt ook voor meer draagvlak. Een recent onderzoek van het Fries Sociaal Planbureau heeft laten zien hoe belangrijk betaalbaarheid is. Zij presenteerden onlangs een rapport naar het draagvlak voor de energietransitie. De belangrijkste conclusie was dat bijna de helft van de ondervraagden bezorgd waren of ze zelf de benodigde aanpassingen wel kunnen betalen en in hoeverre dit de tweedeling in de samenleving tussen mensen die wel en niet mee kunnen komen, verder vergroot.

Dat betekent niet dat we hoeven in te boeten op onze ambities, maar wel dat we goed moeten nadenken waar het prijskaartje straks komt te liggen. Om ervoor te zorgen dat de energietransitie voor iedereen betaalbaar is en om het draagvlak te vergroten, hebben we ervoor gepleit dat betaalbaarheid nadrukkelijker aan bod komt in de definitieve strategie. In de strategie moet en niet alleen gaan over technische oplossingen om energieneutraal te worden, er moet ook in staan hoe de gemeente ervoor kan zorgen dat de kosten daarvan eerlijk verdeeld worden. Samen met de ChristenUnie en het CDA heeft de fractie dan een voorstel ingediend dat hiervoor moet zorgen. In het voorstel wordt gevraagd om in kaart te brengen welke middelen de gemeente heeft en welke maatregelen genomen kunnen worden op het gebied van betaalbaarheid. Dit voorstel werd met steun van de hele gemeenteraad aangenomen. De fractie kijkt uit naar deze verdere uitwerking en maakt zich er in de toekomst natuurlijk hard voor dat de maatregelen die betaalbaarheid bevorderen ook uitgevoerd worden.