CDA en VVD willen een boete op cultuurbezoek 

Lekker ontspannen naar de bioscoop, het altaarstuk van Lucas van Leyden bewonderen of met elkaar naar de T-rex kijken. Een rondje varen op het water. Naar het poppodium toe of een avondje theater. Als het aan de Leidse VVD en het CDA ligt, betalen Leidenaren daar extra voor. Zij stellen voor om een cultuurtaks in te voeren: oftewel een belasting op entreetickets in de cultuur.

Dat betekent dat  iedereen die van cultuur wil genieten daar 50 eurocent per kaartje extra voor gaat betalen, als het aan deze twee partijen ligt. Ze presenteren dit plan onder het motto ‘Van cultuur, voor cultuur’. De Partij van de Arbeid vindt het plan kortzichtig en principieel onjuist. Het is een bureaucratisch gedrocht en het jaagt mensen met een kleine beurs de musea en theaters uit. Eigenlijk is het niets anders dan een boete op cultuur. 

Het proefballonnetje, dat VVD en CDA oplieten afgelopen donderdag, was niet eens door de twee partijen zelf bedacht. De Leidse hoteleigenaren pitchten het idee afgelopen zomer bij verschillende partijen. We dachten niet dat iemand het echt serieus nam. Helaas, CDA en VVD stelden voor een onderzoek in te stellen naar het invoeren van een cultuurtaks.

Het proefballonnetje
Een culturele organisatie of instelling uit de evenementen- of vermaaksector moet op ieder kaartje en ticket dat ze verkopen een opslag van 50 eurocent vragen. Dat bedrag komt in een gemeentelijk fonds dat vervolgens ervoor moet gaan zorgen dat het weer ten goede komt aan cultuur. Het bedrag, opgehoest door jou en mij, kan dan volgens de VVD en CDA van het gemeentelijke budget worden afgetrokken. Het idee is onbegrijpelijk. Ook vanuit VVD-oogpunt: want ook cultuurmakers zijn ondernemers en het is juist de VVD die als ondernemerspartij met deze cultuurtaks direct in wil grijpen op de prijzen van individuele ondernemers in de cultuur. Vervang entreekaartje en cultuurmakers door brood en bakkers en het is direct duidelijk dat het een belachelijk idee is.

Wat de Partij van de Arbeid betreft komt er dus géén onderzoek en zeker geen cultuurtaks. Van draaiorgel, fanfare tot pianoconcert: cultuur is van ons allemaal. Cultuur zit overal verweven in onze stad en wij vinden dat de gemeente de taak heeft om ervoor te zorgen dat de draden van dat weefsel door Leiden blijven lopen.

Een cultuurtaks sluit mensen uit. Daarbij gaat het ook nog eens in tegen het eigen cultuurbeleid van de gemeente Leiden, immers: inclusie is daar uitgangspunt. Ook gaat het in tegen een ander uitgangspunt: de fair practice in de cultuursector. Moet de gemeente werkelijk een sector die al fikse klappen heeft opgelopen een extra oplawaai geven? Wat ons betreft niet!

Principieel de verkeerde keuze
De keuze voor de cultuurtaks is principieel verkeerd. Cultuur móet voor iedereen toegankelijk zijn en blijven. Een stad waarin cultuur overal aanwezig is, is een plek waar iedereen graag wil zijn. Leiden is een aantrekkelijke stad en moet dat ook blijven. Onze prachtige musea, onze rondvaartboten, (amateur)theaters, bioscopen en concertzalen zijn geen melkkoe.

Een Leids gezin met een smalle beurs zal, met de invoering van een cultuurtaks, minder snel of helemaal niet voor een uitje kiezen. Deze proefballon zet een dikke streep door de energie die cultuurmakers jarenlang hebben gestoken in de toegankelijkheid voor een breed publiek. De cultuurtaks kan niet anders gezien worden dan een boete op cultuur.

Onuitvoerbaar gedrocht
Invoer van de cultuurtaks creëert onvermijdelijk een bureaucratisch wangedrocht: de gemeente moet een administratie optuigen om de belasting te innen en de besteding van het opgeleverde bedrag vraagt inzet van mensen en middelen. Bovendien moeten cultuurmakers het bedrag dat ze misschien krijgen ook weer verantwoorden. Kortom, de cultuurtaks is een vorm van onnodige werkverschaffing en legt extra werkdruk bij cultuurmakers.

Het proefballonnetje is bovendien een ondoordacht plan, want waar hef je de cultuurtaks dan? Bij een museum wel, maar bij schoolklassen die naar het museum gaan niet? Bij een uitvoering van een amateurtoneelgezelschap niet en en bij het optreden van een bandje wel? Wel 50 eurocent extra op de rondvaartboot en niet als je Molenmuseum de Valk bezoekt? En de ondernemer van de rondvaartboot? Mag die aanspraak maken op het fonds? Gaan we het alleen aan toeristen en bezoekers van de stad vragen? Niet bepaald gastvrij. Moeten Leidenaren eerst bewijzen dat ze in Leiden wonen als ze naar de bioscoop willen? De cultuurtaks is, hoe je het wendt of keert, onuitvoerbaar. Die ballon moet dus snel worden doorgeprikt.

Onderzoek
VVD en CDA willen een onderzoek om zo (bijvoorbeeld) te weten hoe de Leidse cultuursector aankijkt tegen belasting heffen op hun entreekaartjes. We hebben hun werk vast gedaan en sprak een aantal mensen uit de cultuursector over de cultuurtaks. Hun reacties lees je hier. We vullen dit stuk komende dagen aan.

Wat moeten we wél doen?
Sinds maart zijn ontzettend veel makers, acteurs, muzikanten en andere mensen in de Leidse cultuursector net als vele anderen keihard geraakt door de coronacrisis. De anderhalvemetersamenleving maakt het ondanks de versoepelingen ook voor deze sector extra moeilijk om hun brood te verdienen met datgene waar mensen blij van worden: muziek, film, theater, musea en vele andere culturele uitingen.

We willen allemaal een bruisende stad, ook na de coronacrisis. Daarom moeten we de Leidse cultuursector – en alle mensen die er werken – koesteren. Gelukkig heeft de gemeente de afgelopen maanden niet stil gezeten. Al snel was de gemeente in gesprek met Leidse makers en culturele instellingen en vlak voor de zomer maakte de cultuurwethouder het eerste steunpakket bekend: mensen in de culturele sector kregen daarmee even adem. En er komt gelukkig meer steun: de gemeente, de provincie, de Tweede Kamer en het Rijk laten de cultuursector niet doodbloeden, omdat zij het belang van cultuur voor de samenleving wél zien.

De gemeente Leiden staat de komende tijd voor een enorme opgave op veel gebieden. Naast de aandacht daarvoor en de onmogelijke keuzes die gemaakt moeten worden, wil de Leidse Partij van de Arbeid blijven investeren in cultuur zodat cultuur verweven blijft door de hele samenleving. Immers, cultuur is van ons allemaal!