De afgelopen jaren is de vraag naar jeugdhulp toegenomen. Deze trend is niet alleen zichtbaar in Leiden; ook in andere gemeenten in Nederland is sprake van een stijgende vraag. Op landelijk niveau wordt hier onderzoek naar gedaan. Na eerst een forse structurele bezuiniging te hebben doorgevoerd, heeft het kabinet voor de jaren 2019-2022 extra middelen voor de jeugdhulp beschikbaar gesteld. In de Leidse regio is dit echter niet voldoende om de huidige tekorten weg te werken, waardoor er wachtlijsten ontstaan.
Voor de zomer ontvingen collega Rembrandt Rowaan (GroenLinks) en ik signalen dat de wachtlijsten in de specialistische geestelijke gezondheidszorg (SGGZ) aan het oplopen waren tot (inmiddels) bijna een jaar. En dat voor kinderen van 0 tot 7 jaar met zware problematiek.
Om meer zicht te krijgen op de situatie, hebben Rembrandt en ik verschillende gesprekken met professionals gevoerd. Bijvoorbeeld met het Jeugd en Gezinsteam en een instelling die kinderen helpt die SGGZ nodig hebben. Zij vertelden ons meer over wat er gedaan wordt om deze kinderen zo goed mogelijk te helpen, maar ook wat de impact is van lange wachtlijsten. In sommige gevallen slapen de kinderen nog maar enkele uren per nacht, wat grote impact heeft het op het gezin. Ouders raken hun baan kwijt. Het risico op huiselijk geweld neemt toe.
Voor ons werd duidelijk dat er iets moest gebeuren. En wel nu. Bij de behandeling van de Kadernota in de gemeenteraad hebben wij een motie ingediend (mede ondertekend door SP, CU en PS) waarin de het college opriepen binnen twee maanden – op basis van een eerste beeld over de wachtlijsten in de jeugdhulp – met een voorstel te komen voor hoe de wachtlijsten voor de zwaarste zorgvragen binnen 6 maanden fors verminderd kunnen worden, bovenop de reeds lopende maatregelen. Ook riepen wij het college op ervoor te zorgen dat in crisisgevallen binnen 24 uur acuut hulp en/of overbruggingszorg geboden wordt aan de jeugdigen op de wachtlijsten van de SGGZ. Deze motie is aangenomen door de gemeenteraad.
Uiteraard biedt dit geen structurele oplossing. Daarom zijn de afgelopen periode verschillende maatregelen getroffen. De gemeenteraad heeft ingestemd met ‘de Sterke Sociale Basis’ waarin de sociale basisinfrastructuur in Leiden is beschreven. Dit betekent onder andere dat Leiden inzet op preventie en vroegsignalering, zodat eventuele (zwaardere) zorg en ondersteuning kan worden voorkomen. Ook heeft de gemeenteraad ingestemd met de visie ‘Samen sterk voor de toekomst van de jeugd(hulp)’ en de daaruit voortvloeiende opdrachten voor de gemeentelijke toegang en de uitvoering van de specialistische jeugdhulp. Tot slot heeft de commissie Onderwijs en Samenleving onlangs ingestemd met het voorstel van de PvdA om een rondetafelgesprek over de jeugdhulp te organiseren. Door in gesprek te gaan met belanghebbenden (zoals jongeren en hun ouders) en experts kunnen er nieuwe inzichten ontstaan ten behoeve van de doorontwikkeling van de jeugdhulp.
Omdat het soms langere tijd duurt voordat het effect van genomen besluiten zichtbaar is, dienden GroenLinks en PvdA deze motie over de SGGZ in. Omdat ook de jongste kinderen in onze stad zeker moeten zijn van goede zorg.